İstanbul’un tarihi yerlerinden biri olan Fatih semtinde bulunan Laleli Mahallesi, yabancılar için en ünlü çarşılardan biri olarak kabul ediliyor. Geçmiş yılarda, camiler, medreseler ve konakların güzelliğine sahip olan Laleli 1990’larda Rusya’dan gelen müşteriler sayesinde Türkiye’nin en meşhur pazarı haline geldi.
Şimdi Laleli’de yaklaşık 5.000 bin giyim ve çeşitli tekstil mağazaları var. Birçok yazı ve mağaza tabelası Rusçaya çevrilmiş. Diğer taraftan Laleli çok sayıda mağaza ve satış noktasıyla birlikte, tarihi ve turistik yerlere sahip ünlü bir merkezidir. Laleli Camii, 3. Selim Türbesi, Şehzade Camii, Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi gibi birçok tarihi yer burada bulunuyor.
Günümüzde Laleli mahallesine “Küçük Rusya” diyorlar. Neden acaba?
90’larda SSCB’nin yıkılması nedeniyle gelen mekik tüccarları buradan çeşitli ürünler satın alarak kendi memleketinde götürmüş ve çok gelir elde etmişlerdi. Yerli satıcılar ise daha çok ve kolay mal satabilmenin Rusça öğrenmelerine bağlı olduğunu çabucak kavradılar. Böylece yapılan ticaret, buradaki tüccarların Rusça öğrenmelerine de sebep oldu. Bugün Laleli tüccarların Rusça konuşabildiği bir semt olarak da biliniyor.
Ben de Rus kökenli bir muhabir olduğum için merak duygusuyla Laleli’ye gidip bu bölgeyle daha yakın tanışmak istedim. Laleli’nin Rus hayatı devam edip etmediğini öğrenmek için orada yıllarca iş yapan Cemal Osmanlı’ya bir kaç soru sordum.
İlk sorum bu bölgeye hala Rus turist gelip gelmediğiyle ilgiliydi.
“Geliyor tabi” diye söze başlayan Osmanlı, dolar kurunun yükselmesi nedeniyle gelen turist ve müşteri sayısında azalma olduğunu belirtti. Artık müşterilerle internet ve sosyal medya üzerinden tanıştıklarını söyleyen Osmanlı, bu sayede ticaretin devam ettiğini söyledi.
“Peki miktar nedir?”
Geçmişte bölgede yapılan ticaretin oldukça büyük çaplı olduğunu vurgulayan Osmanlı, “Eskiden, müşteriler 20 bin dolarla mal almaya geliyordu. Ama şimdi 2-3 bin dolar ile gelip daha az mal alıyor.” dedi. Osmanlı bu duruma bölgede yapılan kimi dolandırıcılık hadiselerinin de sebep olduğunu söyleyerek müşterilerin güven kaybına uğradığını dolayısıyla Laleli’den uzak durduklarını da sözlerine ekledi. Osmanlı müşteri azlığından iflasların yaşanmasına karşın Laleli’nin hala uygun fiyatları ve geniş ürün yelpazesiyle çekim noktası olmaya devam ettiğini söyledi.
Laleli’de 1998 yılından beri ticaret yapan ve kendi dükkana sahip olan diğer bir esnaf Osman Şanyılmaz’la da pandemi dönemi ve Rus turistlerin Laleli’ye rağbetlerini konuştuk.
İşlerin durgun olduğundan şikayetçi olan Osman Şanyılmaz, normalde düzgün çalışan kaliteli mal veren esnafın iş yaptığını belirttikten sonra pandemi döneminde tüm Dünya’da işlerin zayıfladığını Laleli’nin de bundan payına düşeni aldığını belirtti. Şanyılmaz “Pandemi döneminde insanlar daha az tekstil, daha fazla gıda ürünü almaya başladı. Aynı zamanda ülkelere giriş çıkışların yasaklanması nedeniyle aylarca müşteri göremedik. Kargo firmaları da zor durumdaydı.” dedi. Şanyılmaz, yıl başında işlerin düzelmesi gerektiği fakat şimdi en durgun zaman olduğunu belirterek şöyle devam etti: “İnternet ticareti de yapan vardır ama şu anda Laleli’de düzgün iş yapan çok az. Alıcının istediği malı değil farklı mal gönderenler var ve sipariş verdiği malı alamayanlar da var. Herkes bunu tabi yapmıyor ama şimdi durum böyle.” diyerek sözlerine son verdi.
Evet, Laleli’nin güzel sokakları eski canlılığında değil. Ancak hala bölgede bir Rus hayatı varlığını sürdürüyor. Ve hala her beğeniye göre eşsiz ve göz alıcı ürünler bulunabiliyor.
Haber: Yuliya Pokidova
